Projekat: Sliv Skadarskog jezera – prekogranični rezervat biosfere
Referentni broj: CFCU/MNE/222
Program: IPA Prekogranični program saradnje Crna Gora – Albania
Visoke vrijednosti biodiverziteta sliva Skadarskog jezera koje dijeli Albanija i Crna Gora potvrđene su u okviru njegovog nacionalnog i međunarodnog statusa zaštite. Ipak, uprkos visokim prirodnim vrijednostima i zaštiti, ovo područje je značajno ugroženo neodrživim brzim razvojem, neplaniranim i nelegalnim aktivnostima, te nedostatkom integrisanog prekograničnog upravljanja i nedostatkom zajedničkog planiranja. Prepoznavši da su potrebne hitne mjere za usklađivanje očuvanja i razvoja, uključujući aktere iz šireg područja u planiranje i upravljanje, zemlje su započele process proglašenja UNESCO-ovim rezervatom biosfere.
Projekat ima za cilj da donese pozitivan uticaj na važan prekogranični ekosistem koji dijele Albanija i Crna Gora kako bi održivo i kolaborativno upravljali ovim područjem za dobrobit zajednica i same prirode, u skladu sa uslovima UNESCO-ovog programa Čovjek i biosfera.
Specifični ciljevi projekta su:
- „Podsticati zajedničko određivanje sliva Skadarskog/Skadarskog jezera (SLW) kao UNESCO-ov prekogranični rezervat biosfere (TBR)” i
- „Poboljšanje stanja biodiverziteta i praćenje ekološkog statusa i prijetnji unutar potencijalnog UNESCO prekograničnog rezervata” do kojeg će se doći pružanjem restauratorskih akcija i nove opreme za praćenje za nadležne organe zaštićenih područja.
Očekivani rezultati akcije su: Crna Gora i Albanija podnose zajednički pripremljen UNESCO nominacioni fajl; Zainteresovane strane i lokalno stanovništvo osposobljeni da učestvuju i podrže nominaciju Sliva Skadarskog jezera za UNESCO rezervat biosfere; Regionalna agencija za zaštićena područja u Skadru i Kancelarija za nacionalne parkove u Podgorici opremljene za povećanje učestalosti i obima konzervacije i monitoringa.
Geografski opseg je prekogranično područje sliva Skadarskog jezera. Obuhvata ove opštine u Crnoj Gori: Podgorica; Tuzi; Zeta; Cetinje; Danilovgrad; Bar i Ulcinj; i ove opštine u Albaniji: Skadar; Malësia Madhe.
Projekat je počeo 1. februara 2023. godine i trajaće 30 mjeseci. Finansira se u okviru Programa prekogranične saradnje Crna Gora – Albanija 2014-2020, Instrument EU za pretpristupnu pomoć (IPA II).
Projektne aktivnosti: spisak projektnih aktivnosti je dat u nastavku, a participativni događaji i konsultacije su označeni zvjezdicom *:
- Zajednička konferencija*
- Istraživanje i pregled postojećih dokumenata za procjenu nedostataka i mogućnosti relevantnih za nominaciju Sliva Skadarskog jezera za UNESCO-ov prekogranični rezervat biosphere.
- Dvije zajedničke radionice zainteresovanih strana za razvoj delokruga, vizije, ciljeva i prekograničnih aspekata kao uslova za nominaciju Sliva Skadarskog jezera za rezervat biosfere*
- Šest nacionalnih radionica zainteresovanih strana za razvoj funkcionalnih elemenata kao uslova za nominaciju Sliva Skadarskog jezera za rezervat biosfere *
- Draftovanje – konsultacije – finalizovanje nacionalnih i prekograničnog nominacionog fajla*
- Zvanično podnošenje dosijea za nominaciju za predlaganje Sliva Skadarskog jezera za UNESCO prekogranični rezervat biosfere
- Organizacija dva seminara za prenos znanja i za umrežavanje između aktera u prekograničnoj oblasti čije se aktivnosti i/ili mandati direktno odnose na korištenje prirodnih resursa sa sličnim rezervatima biosfere zemalja EU*
- Dvije ankete sa opštom populacijom i informativna kampanja
- Završna konferencija i Sajam kulture u prirodi – za promociju tradicije i prirode i za davanje konačne izjave za podnošenje nominacionog fajla*.
- Nabavka opreme za monitoring za Regionalnu direkciju zaštićenih područja Skadar i nacionalne parkove Podgorica/Virpazar
- Pilot akcija obnove staništa Pelophylax shqipericus, subendemske vrste žaba
- Pilot akcija vezano za invazivne biljne vrste Amorpha fruticose